59 yaşında cebinde taşlarla kendini bir ırmağa bırakan, hem kırıcı hem bir o kadar kırılgan, delilik nöbetleri arasında yazma istenciyle hayata bağlanıp beğenilmeme korkularıyla boğuşan bir kadın, adıyla müstesna Virginia Woolf ‘un eşine yazdığı son mektubu bir de ben paylaşmak istedim bu blogda. Sanki ben buraya aktarınca o mektubu ben yazmış olacakmışım gibi hissettim.
“Varolan seninle benim aşkımızdır sade…” diyen Aragon tarzında bir mottodur bu mektubun son dizeleri de. Bu satırlar bir eşten çok bir dosta bir arkadaşa yazılan bir veda notudur bence. Yaşamı boyunca onu hep destekleyen, hem yayıncısı hem editörü olan bir adama yazılmıştır. Antisemitist düşünceleri olan bir kadının bunu anlamsız kılan bir koca için atılmış nidalarıdır bu mektup. Virginia Woolf’un kitaplarından ziyade bu samimi satırlarını severim ben. Üzerine günlerce düşünülmüş cümlelerinden bin kat daha güzeldir bu satırlar hem de bin kat acıdır bir son olması bakımından.
28 Mart 1941
Sevgilim,
Yeniden delirmekte olduğumdan şüphem yok: Böyle korkunç bir dönemi bir kez daha kaldıramayacağımızı hissediyorum. Aynı zamanda, bu kez toparlanmayı başaramayacağımı da seziyorum. Yeniden sesler işitmeye başladım ve dikkatimi toplayamıyorum.
Bu durumda bana en doğru görünen şeyi yapıyorum. Bana olabilecek en büyük mutluluğu yaşattın. Benim için başka kimsenin olamayacağı insan oldun. İki varlığın bu korkunç hastalık gelene kadar olduğumuzdan daha mutlu olabileceğini sanmıyorum. Daha fazla mücadele edemeyeceğim. Senin hayatını da ziyan ettiğimi biliyorum. Ben olmasam çalışabilirdin. Çalışacaksın da, biliyorum.
Görüyorsun, doğru dürüst yazmayı bile başaramıyorum. Okuyamıyorum. Söylemek istediğim, hayattaki tüm mutluluğumu sana borçlu olduğum. Bana karşı her zaman tam bir sabır timsali oldun ve inanılmaz iyiydin. Sana bunları söylememe gerek yok — herkes biliyor zaten.
Beni kurtarabilecek biri olsaydı, o sen olurdun. Hiçbir şeyden senin iyiliğinden olduğu kadar emin olmadım. Hayatını ziyan etmeye daha fazla devam edemem. Kimselerin bizden daha mutlu olabileceğini sanmıyorum.
V.
Fransızcadan çeviren: Birsel Uzma
