Keşmir’de kaleme alınan yaklaşık 2000 yıllık bir edebi eser : Kelile ve Dimne… Yani asıl adıyla Panchatantra. Mirasının ve tahtının varisi olan üç tembel oğluyla başedemeyen Hükümdar, vezirine bu durumdan bahseder. Vezir de adalet,erdem ve ahlaki değerleri ele alan fabllar yazar. Eserin asıl adı Sanskritçe’de ‘beş söylev’ anlamına gelen Pancha tantra’dır. Ve rivayete göre, 6 ay sonra prensler artık ülkeyi yönetmeye hazırdırlar.
Bu olaydan 2 yy. sonra bir Pers şahı sonsuzluk bitkisini bulması için kendi hekimini Hindistan’a gönderir. Ancak hekim elinde sonsuzluk bitkisi yerine Pancha tantra ile çıkagelir ve bu kitabın en az sonsuzluk bitkisi kadar iyi olduğunu ve okuyan kişiye sonsuz erdem bahşedeceğini söyler. Böylece Pehlevice’ye çevrilen eser şahın sarayında özel bir şekilde muhafaza altına alınır.
Ancak eserin başından daha çok çeviri geçecek, şehir şehir ülke ülke gezecek, çevirmenlerin kalemleriyle değişecek, kısaltılıp genişletilecek, 50 farklı dile çevrilip küçük çocukların şaşkın ve meraklı bakışlarıyla okunacak,dilden dile aktarılıp türlü resim ve minyatürle süslenecektir. Ama çok daha önce kitap tam da şahın özel odasındayken Müslümanların Pers ülkesini istilasıyla yani 3 yy. sonra Pancha tantra bu kez Arapça’ya çevrilir. Ancak çeviri öyle büyüleyici bir şekilde yapılır ki yüzyıllar sonra bile Arap şiirinin en iyi örneklerinden biri sayılacaktır. Kitabın adı da bu çeviriyle değişir. Hikayelerin ana karakterleri olan iki çakalın ismi verilir kitaba: Kelile ve Dimne. “Doğrunun ve dürüstlüğün” simgesi “Kelile” ile “yanlışın ve yalanın” simgesi “Dimne“.
Kitabın aslı her ne kadar eğitici bir amaç taşısa da öyle eğlencelidir ki İslam dünyasının tüm folklorüne girer. Araplar’dan İspanya’ya taşınır. 13. yy.’da eski İspanyolca’ya çevrilir. İtalya’ya matbaanın gelmesinden sonra basılan ilk kitaplardan biridir. Yunanca, Almanca, Türkçe gibi birçok dile çevrildikten sonra 19. yy.’da tekrar Hintçe’ye çevrildiğinde binlerce yıl sonra Keşmir’de döngü tamamlanmış olur.
Kedi Güncesi’ne de bir kedi fablı yakışır. Küçük kedilerden feyz alan haylaz prensler okusun da büyüsün…
Kedi ile Fare
sources: waltonford, amimeforachange, Paullunde, vikipedi